ΚΟΝΤΑ ΚΟΡΝΙΤΖΟΡ, Αρμενία, 24 Σεπτεμβρίου (Reuters) - Οι 120.000 Αρμένιοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα φύγουν για την Αρμενία καθώς δεν θέλουν να ζήσουν ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν και φοβούνται την εθνοκάθαρση, δήλωσε στο Reuters την Κυριακή η ηγεσία της αποσχισθείσας περιοχής.
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας είπε επίσης ότι οι Αρμένιοι του Καραμπάχ είναι πιθανό να εγκαταλείψουν την περιοχή και ότι η Αρμενία ήταν έτοιμη να τους δεχτεί, μετά την ήττα την περασμένη εβδομάδα από το Αζερμπαϊτζάν σε μια σύγκρουση που χρονολογείται από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.
Οι Αρμένιοι του Καραμπάχ - ένα έδαφος διεθνώς αναγνωρισμένο ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν αλλά προηγουμένως πέρα από τον έλεγχο του Μπακού - αναγκάστηκαν να κηρύξουν κατάπαυση του πυρός στις 20 Σεπτεμβρίου μετά από μια αστραπιαία 24ωρη στρατιωτική επιχείρηση από τον πολύ μεγαλύτερο στρατό του Αζερμπαϊτζάν.
Το Αζερμπαϊτζάν λέει ότι θα εγγυηθεί τα δικαιώματά τους και θα ενσωματώσει την περιοχή, αλλά οι Αρμένιοι λένε ότι φοβούνται την καταστολή.
"Ο λαός μας δεν θέλει να ζήσει ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν. Ενενήντα εννέα μονάδες εννέα τοις εκατό προτιμούν να εγκαταλείψουν τα ιστορικά μας εδάφη", δήλωσε στο Reuters ο Ντέιβιντ Μπαμπαγιάν, σύμβουλος του Σαμβέλ Σαχραμανιάν, προέδρου της αυτοαποκαλούμενης Δημοκρατίας του Αρτσάχ.
Η μοίρα του φτωχού λαού μας θα μείνει στην ιστορία ως ντροπή και ντροπή για τον Αρμενικό λαό και για ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο», είπε ο Μπαμπαγιάν. «Οι υπεύθυνοι για τη μοίρα μας θα πρέπει μια μέρα να λογοδοτήσουν ενώπιον του Θεού για τις αμαρτίες τους.
Οι Αρμένιοι ηγέτες του Καραμπάχ ανέφεραν σε δήλωση ότι όλοι όσοι έμειναν άστεγοι από τη στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν και θέλουν να φύγουν θα οδηγηθούν στην Αρμενία από Ρώσους ειρηνευτικές δυνάμεις.
Οι δημοσιογράφοι του Reuters κοντά στο χωριό Kornidzor στα σύνορα με την Αρμενία είδαν μερικά βαριά φορτωμένα αυτοκίνητα να περνούν στην Αρμενία. Ένας από τους οδηγούς είπε ότι ήταν από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Δεν ήταν σαφές πότε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού θα μετακινηθεί στον διάδρομο του Λατσίν που συνδέει την επικράτεια με την Αρμενία, όπου ο πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν αντιμετώπισε εκκλήσεις να παραιτηθεί επειδή απέτυχε να σώσει το Καραμπάχ.
ΜΑΖΙΚΗ ΕΞΟΔΟΣ
Σε μια ομιλία του προς το έθνος, ο Πασινιάν είπε ότι είχε φτάσει κάποια ανθρωπιστική βοήθεια, αλλά οι Αρμένιοι του Καραμπάχ εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν «τον κίνδυνο της εθνοκάθαρσης».
«Εάν δεν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για να ζήσουν οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στα σπίτια τους και δεν υπάρχουν αποτελεσματικοί μηχανισμοί προστασίας κατά της εθνοκάθαρσης, αυξάνεται η πιθανότητα οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ να δουν την εξορία από την πατρίδα τους ως τη μόνη τρόπος να σώσουν τις ζωές και την ταυτότητά τους», είπε ο Πασινιάν, σύμφωνα με επίσημο πρακτικό.
Μια μαζική έξοδος θα μπορούσε να αλλάξει τη λεπτή ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου, ένα συνονθύλευμα εθνοτήτων που διασταυρώνεται με αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου όπου η Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Τουρκία και το Ιράν αγωνίζονται για επιρροή.
Η νίκη του Αζερμπαϊτζάν την περασμένη εβδομάδα φαίνεται να θέτει ένα αποφασιστικό τέλος σε μια από τις «παγωμένες συγκρούσεις» δεκαετιών της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Πρόεδρος Ιλχάμ Αλίεφ είπε ότι η «σιδηρά γροθιά» του είχε παραδώσει την ιδέα ενός ανεξάρτητου Αρμενικού Καραμπάχ στην ιστορία και ότι η περιοχή θα μετατραπεί σε «παράδεισο» ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν.
Η Αρμενία λέει ότι περισσότεροι από 200 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 400 τραυματίστηκαν στη στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν. Η τύχη του αρμενικού πληθυσμού έχει προκαλέσει ανησυχίες στη Μόσχα, την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες.
ΠΡΩΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΡΑΜΠΑΧ
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, γνωστό ως Αρτσάχ από τους Αρμένιους, βρίσκεται σε μια περιοχή που με την πάροδο των αιώνων βρίσκεται υπό την κυριαρχία των Περσών, των Τούρκων, των Ρώσων, των Οθωμανών και των Σοβιετικών. Διεκδικήθηκε τόσο από το Αζερμπαϊτζάν όσο και από την Αρμενία μετά την πτώση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας το 1917. Στη Σοβιετική εποχή είχε χαρακτηριστεί αυτόνομη περιοχή εντός του Αζερμπαϊτζάν.
Καθώς η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε, οι Αρμένιοι εκεί απέρριψαν τον ονομαστικό έλεγχο των Αζέρων και κατέλαβαν γειτονικά εδάφη σε αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως Πρώτος Πόλεμος του Καραμπάχ. Από το 1988-1994 περίπου 30.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως Αζέροι, εκτοπίστηκαν.
Το 2020, μετά από δεκαετίες αψιμαχιών, το Αζερμπαϊτζάν, με την υποστήριξη της Τουρκίας, κέρδισε έναν αποφασιστικό Δεύτερο Πόλεμο του Καραμπάχ 44 ημερών, ανακαταλαμβάνοντας εδάφη μέσα και γύρω από το Καραμπάχ. Αυτός ο πόλεμος έληξε με μια ειρηνευτική συμφωνία με τη μεσολάβηση της Ρωσίας, την οποία οι Αρμένιοι κατηγορούν τη Μόσχα ότι δεν εγγυήθηκε.
Οι αρμενικές αρχές στην περιοχή δήλωσαν αργά το Σάββατο ότι περίπου 150 τόνοι ανθρωπιστικού φορτίου από τη Ρωσία και άλλοι 65 τόνοι αλεύρι που αποστέλλονται από τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού έφτασαν στην περιοχή.
Με 2.000 ειρηνευτικές δυνάμεις στην περιοχή, η Ρωσία είπε ότι σύμφωνα με τους όρους της κατάπαυσης του πυρός έξι τεθωρακισμένα οχήματα, περισσότερα από 800 φορητά όπλα, αντιαρματικά όπλα και φορητά συστήματα αεράμυνας, καθώς και 22.000 φυσίγγια, είχαν παραδοθεί έως το Σάββατο.
Στην Αρμενία είχε προετοιμαστεί χώρος για 40.000 ανθρώπους από το Καραμπάχ. Το Αζερμπαϊτζάν, που είναι κυρίως μουσουλμάνοι, έχει πει ότι οι Αρμένιοι, που είναι χριστιανοί, μπορούν να φύγουν αν θέλουν.
Ο Πασινιάν κατηγόρησε δημόσια τη Ρωσία την Κυριακή ότι απέτυχε να κάνει αρκετά για την Αρμενία, η οποία είπε ότι θα επανεξετάσει τη συμμαχία της με τη Μόσχα.
«Ορισμένοι από τους εταίρους μας καταβάλλουν ολοένα και περισσότερες προσπάθειες για να αποκαλύψουν τις ευπάθειές μας στην ασφάλειά μας, θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο την εξωτερική, αλλά και την εσωτερική μας ασφάλεια και σταθερότητα, ενώ παραβιάζουν όλους τους κανόνες εθιμοτυπίας και ορθότητας στις διπλωματικές και διακρατικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεων που αναλαμβάνονται βάσει των Συνθηκών », είπε ο Πασινιάν στην κυριακάτικη ομιλία του.
Ρώσοι αξιωματούχοι λένε ότι ο Πασινιάν φταίει για τον δικό του λάθος χειρισμό της κρίσης και έχουν επανειλημμένα πει ότι η Αρμενία, η οποία συνορεύει με την Τουρκία, το Ιράν, το Αζερμπαϊτζάν και τη Γεωργία, έχει λίγους άλλους φίλους στην περιοχή.
